Жалғаулықтар — сөздерді, сөз тіркестерін немесе сөйлем мүшелерін байланыстыратын қызметтік сөздер. Олар ойды логикалық түрде байланыстырып, сөйлеуді анық әрі жатық етеді.
I like cooking and eating, but I don’t like washing the dishes.
Маған тамақ пісіріп, тамақтанған ұнайды, бірақ ыдыс жуған ұнамайды.
Маған тамақ пісіріп, тамақтанған ұнайды, бірақ ыдыс жуған ұнамайды.
She was tired, yet she finished the report.
Ол шаршаған еді, бірақ есепті аяқтады.
Ол шаршаған еді, бірақ есепті аяқтады.
Coordinating conjunctions
Салалас жалғаулықтар грамматикалық құрылысы немесе маңызы тең сөздерді, сөз тіркестерін немесе дербес сөйлемдерді байланыстырады.
Бұл жалғаулықтар көбіне FANBOYS қысқартпасымен есте сақталады:
for, and, nor, but, or, yet, so
Бұл жалғаулықтар көбіне FANBOYS қысқартпасымен есте сақталады:
for, and, nor, but, or, yet, so
I stayed at home, for it was raining outside.
Мен үйде қалдым, өйткені сыртта жаңбыр жауып тұр еді.
Мен үйде қалдым, өйткені сыртта жаңбыр жауып тұр еді.
She bought apples and oranges for the picnic.
Ол пікникке алма мен апельсин сатып алды.
Ол пікникке алма мен апельсин сатып алды.
He doesn’t eat meat, nor does he drink milk.
Ол ет жемейді, әрі сүт ішпейді.
Ол ет жемейді, әрі сүт ішпейді.
I wanted to go for a walk, but I felt too tired.
Мен серуендеуге барғым келді, бірақ өзімді тым шаршаңқы сезіндім.
Мен серуендеуге барғым келді, бірақ өзімді тым шаршаңқы сезіндім.
We can watch a movie or play a board game.
Біз фильм көре аламыз немесе үстел ойынын ойнай аламыз.
Біз фильм көре аламыз немесе үстел ойынын ойнай аламыз.
She studied hard, yet she didn’t pass the exam.
Ол қатты оқыды, бірақ емтиханнан өте алмады.
Ол қатты оқыды, бірақ емтиханнан өте алмады.
It started to get dark, so we headed home.
Қараңғылана бастаған соң, біз үйге қарай бет алдық.
Қараңғылана бастаған соң, біз үйге қарай бет алдық.
Correlative conjunctions
Сабақтаса байланысқан жалғаулықтар — параллель грамматикалық құрылымдарды біріктіру үшін бірге жұмыс істейтін сөз жұптары.
Жиі кездесетін жұптар:both ... and ..., either ... or ..., neither ... nor ..., whether ... or ..., not only ... but also ...
Жиі кездесетін жұптар:
She is both talented and creative.
Ол әрі дарынды, әрі шығармашыл.
Ол әрі дарынды, әрі шығармашыл.
You can either stay here or come with us.
Сен не осында қала аласың, не бізбен бірге кете аласың.
Сен не осында қала аласың, не бізбен бірге кете аласың.
He likes neither swimming nor running.
Оған не жүзу, не жүгіру ұнамайды.
Оған не жүзу, не жүгіру ұнамайды.
Whether you agree or not, we have to make a decision.
Келіссеңіз де, келіспесеңіз де, біз шешім қабылдауымыз керек.
Келіссеңіз де, келіспесеңіз де, біз шешім қабылдауымыз керек.
She not only finished the project but also presented it perfectly.
Ол тек жобаны аяқтап қана қоймай, оны мінсіз түрде қорғады.
Ол тек жобаны аяқтап қана қоймай, оны мінсіз түрде қорғады.
Subordinating conjunctions
Бағындырушы жалғаулықтар бағыныңқы сөйлемді бастайды және оның басты сөйлеммен қарым-қатынасын көрсетеді — себеп, уақыт, қарама-қарсылық, шарт немесе нәтиже.
Жалғаулықтар: because, since, if, unless, before, after, when, that, as, although, though, until, while, whereas, even though, once
Жалғаулықтар: because, since, if, unless, before, after, when, that, as, although, though, until, while, whereas, even though, once
We stayed inside because it was cold.
Суық болғандықтан, біз іште қалдық.
Суық болғандықтан, біз іште қалдық.
Since you’re here, let’s start.
Сіз осында екенсіз, онда бастайық.
Сіз осында екенсіз, онда бастайық.
Call me if you need help.
Көмек керек болса, маған қоңырау шал.
Көмек керек болса, маған қоңырау шал.
We won’t start unless everyone is ready.
Барлығы дайын болмайынша, біз бастамаймыз.
Барлығы дайын болмайынша, біз бастамаймыз.
Wash your hands before you eat.
Тамақ ішер алдында қолыңызды жуыңыз.
Тамақ ішер алдында қолыңызды жуыңыз.
We’ll talk after we finish work.
Жұмысты аяқтағаннан кейін сөйлесеміз.
Жұмысты аяқтағаннан кейін сөйлесеміз.
Text me when you arrive.
Жеткен кезде маған жазшы.
Жеткен кезде маған жазшы.
I know that you’re right.
Сенің дұрыс екеніңді білемін.
Сенің дұрыс екеніңді білемін.
I stayed home as I wasn’t feeling well.
Өзімді жайсыз сезінгендіктен, үйде қалдым.
Өзімді жайсыз сезінгендіктен, үйде қалдым.
Although it was late, we kept talking.
Кеш болып қалса да, біз сөйлесуді жалғастыра бердік.
Кеш болып қалса да, біз сөйлесуді жалғастыра бердік.
She smiled, though she was tired.
Ол шаршағанына қарамастан жымиды.
Ол шаршағанына қарамастан жымиды.
Wait here until I return.
Мен қайтып келгенше осында күт.
Мен қайтып келгенше осында күт.
He was cooking while she was setting the table.
Ол тамақ пісіріп жатқанда, ол үстелді жайып жатқан.
Ол тамақ пісіріп жатқанда, ол үстелді жайып жатқан.
He likes tea, whereas she prefers coffee.
Ол шайды ұнатады, ал ол кофені жақсы көреді.
Ол шайды ұнатады, ал ол кофені жақсы көреді.
Even though it was raining, we continued our hike.
Жаңбыр жауып тұрғанына қарамастан, біз жорығымызды жалғастырдық.
Жаңбыр жауып тұрғанына қарамастан, біз жорығымызды жалғастырдық.
Once you finish your homework, you can play video games.
Үй жұмысыңды бітірген соң, бейнеойындар ойнауыңа болады.
Үй жұмысыңды бітірген соң, бейнеойындар ойнауыңа болады.
Conjunctive adverbs
Жалғаулы үстеулер екі дербес сөйлемді байланыстырады және олардың арасындағы байланысты көрсетеді — қарама-қарсылық, нәтиже, толықтыру немесе уақыт. Әдетте нүктелі үтірден кейін қойылады және артынан үтір келеді.
Жиі қолданылатын жалғаулы үстеулер: however, therefore, moreover, consequently, furthermore, nevertheless, meanwhile, thus, otherwise, instead, as a result, in addition
Жиі қолданылатын жалғаулы үстеулер: however, therefore, moreover, consequently, furthermore, nevertheless, meanwhile, thus, otherwise, instead, as a result, in addition
It was raining; however, we decided to go out.
Жаңбыр жауып тұр еді; дегенмен, біз далаға шығуды ұйғардық.
Жаңбыр жауып тұр еді; дегенмен, біз далаға шығуды ұйғардық.
He forgot his keys; therefore, he couldn’t enter the house.
Ол кілттерін ұмытып қалған; сондықтан үйге кіре алмады.
Ол кілттерін ұмытып қалған; сондықтан үйге кіре алмады.
She speaks three languages; moreover, she teaches French.
Ол үш тілде сөйлейді; бұдан бөлек, ол француз тілін үйретеді.
Ол үш тілде сөйлейді; бұдан бөлек, ол француз тілін үйретеді.
The road was blocked; consequently, we had to take a detour.
Жол жабық болды; соның салдарынан біз айналма жолмен жүруге мәжбүр болдық.
Жол жабық болды; соның салдарынан біз айналма жолмен жүруге мәжбүр болдық.
The restaurant was full; furthermore, we hadn’t booked a table.
Мейрамханада бос орын жоқ еді; оған қоса, біз үстелге алдын ала тапсырыс бермегенбіз.
Мейрамханада бос орын жоқ еді; оған қоса, біз үстелге алдын ала тапсырыс бермегенбіз.
He was tired; nevertheless, he kept working.
Ол шаршаған еді; соған қарамастан, жұмысын жалғастыра берді.
Ол шаршаған еді; соған қарамастан, жұмысын жалғастыра берді.
She cooked dinner; meanwhile, he cleaned the kitchen.
Ол кешкі ас дайындады; осы уақытта ол асүйді тазалады.
Ол кешкі ас дайындады; осы уақытта ол асүйді тазалады.
The experiment failed; thus, we had to try again.
Тәжірибе сәтсіз аяқталды; сондықтан біз қайтадан тырысуға мәжбүр болдық.
Тәжірибе сәтсіз аяқталды; сондықтан біз қайтадан тырысуға мәжбүр болдық.
We must hurry; otherwise, we’ll miss the train.
Біз асығуымыз керек, әйтпесе пойызды өткізіп аламыз.
Біз асығуымыз керек, әйтпесе пойызды өткізіп аламыз.
He didn’t buy a new phone; instead, he repaired the old one.
Ол жаңа телефон сатып алған жоқ; оның орнына ескісін жөндеді.
Ол жаңа телефон сатып алған жоқ; оның орнына ескісін жөндеді.
She didn’t study for the test; as a result, she failed it.
Ол емтиханға дайындалмады; соның салдарынан оны тапсыра алмады.
Ол емтиханға дайындалмады; соның салдарынан оны тапсыра алмады.
The hotel offers free breakfast; in addition, guests can access the gym.
Қонақүй тегін таңғы ас ұсынады; бұдан бөлек, қонақтар спорт залына кіре алады.
Қонақүй тегін таңғы ас ұсынады; бұдан бөлек, қонақтар спорт залына кіре алады.